Thực đơn
Họ người Hoa Nguồn gốc các họ người HoaTrước thời Chiến Quốc (thế kỷ thứ V TCN), chỉ có các gia đình quyền thế và tầng lớp tinh hoa quý tộc mới có họ. Theo truyền thống lịch sử tính (姓) và thị (氏) có nhiều khác biệt. Tính được các bộ lạc quyền quý sở hữu. Về mặt tổng thể, các tính này có bộ thủ nữ (女), được xem như là chứng tích của xã hội mẫu hệ, được truyền theo dòng nữ. Một giả thuyết khác của nhà Hán học Léon Vandermeersch dựa trên các quan sát về sự thay đổi tự dạng trong giáp cốt văn từ thời nhà Thương tới thời nhà Chu. Có vẻ như bộ thủ nữ xuất hiện trong các chữ Hán tạo thành trong giai đoạn nhà Chu sau nhà Thương để chỉ tới các nhóm sắc dân hoặc bộ lạc. Với lối tạo chữ này, có lẽ người xưa muốn biểu đạt ý nghĩa "được mẹ sinh ra", khi ở xã hội mẫu hệ, đứa con sinh ra chỉ biết mặt người mẹ nhưng không chắc chắn về nhân thân người cha.[3] Tự hình chữ tính (姓) có thể phản ánh một điều hiện hữu là thời đại nhà Chu, ít nhất là ở thời kỳ đầu, chỉ nó nữ giới (những người vợ đến từ các bộ lạc khác nhau được gã vào họ nhà Chu) được gọi bằng tên bộ lạc mà họ sinh ra, trong khi nam giới được gọi bằng danh xưng hoặc thái ấp của họ.
Trước triều đại Nhà Tần (thế kỷ thứ III TCN), Trung Hoa là một chế độ phong kiến rộng lớn. Khi đó, thị, xuất hiện lần đầu vào thời nhà Chu, đánh dấu sự hình thành chế độ phụ hệ trong nền văn hóa Trung Hoa và cấu trúc xã hội trở nên phức tạp hơn. Cùng một tính sẽ có nhiều thị khác nhau, tức là, thị ra đời để đáp ứng nhu cầu phân biệt giữa những người chung một tính. Trong giai đoạn này, một người xuất thân quyền quý sẽ vừa mang thị vừa mang tính. Ví dụ, các vua và hoàng thân nước Trịnh vốn mang tính là Cơ (姬), sau lấy tên nước là Trịnh (鄭) làm thị của mình để phân biệt với những người cũng có tính là Cơ khác.[3]
Sau khi các tiểu quốc Trung Hoa được Tần Thủy Hoàng chinh phạt và thống nhất lại vào năm 221 TCN, các tầng lớp thấp hơn trong xã hội cũng từ từ được mang họ và sự khác biệt giữa tính và thị cũng mờ nhạt hẳn đi.
Nhiều thị vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Theo Giang Kháng Hổ (江亢虎), họ người Trung Hoa khởi phát từ 18 nguồn,[4] trong khi một số học giả khác cho rằng con số này là 24.[5] Nhiều họ gắn liền với triều đại đương quyền (tước hiệu và tên người lãnh đạo, tầng lớp quý tộc và triều đình), hoặc nhiều họ là các địa danh lãnh thổ, làng mạc, đô thị, kinh kỳ, tước hiệu quan lại hoặc nghề nghiệp, hoặc sự vật nào đó, hoặc được khởi phát từ tên của một thành viên trong gia đình hoặc thị tộc.[6]
Dưới đây là một số nguồn gốc thường gặp:
Trong suốt chiều dài lịch sử Trung Hoa, nhiều người đã cải họ bởi các nguyên nhân khác nhau.
Giai cấp thống trị thường ban họ cho sủng thần của mình, ví dụ, các hoàng đế nhà Hán thường ban họ Lưu (劉) của mình, nhà Đường thì ban họ Lý (李), và nhà Tống ban họ Triệu (趙).
Tuy nhiên, số khác thì lại tránh dùng họ giống với họ/tên người cai trị, ví dụ họ Sư (師) phải đổi qua họ Soái (帥) để kiêng húy của Tư Mã Sư.
Số khác có thể đã đổi họ để thoát khỏi sự truy bắt của kẻ thù trong thời loạn lạc, như nhiều người họ Đoan Mộc (端木) đã phải đổi thành Mộc (木 hoặc 沐), họ Cung (共) bị đổi thành Cung (龔).
Họ người Hoa cũng có thể bị đổi bởi việc giản lược hóa chữ viết (họ Mạc ban đầu được viết là 幕, sau đổi thành 莫), hoặc chuyển từ họ kép sang họ đơn (Đoàn Can (段干) thành Đoàn (段)).
Cũng có trường hợp thay đổi do nhầm lẫn, hoặc do không hài lòng với họ đó (họ Ai (哀) với nghĩa "bi ai, sầu thảm" bị chuyển thành Trung (衷) với nghĩa "trung thực").[8]
Thực đơn
Họ người Hoa Nguồn gốc các họ người HoaLiên quan
Họ Họ (sinh học) Họ Trèo cây Học viện Kỹ thuật Quân sự Học Họ Cúc Họ Lan Họ người Hoa Học viện Lục quân (Việt Nam) Họ ĐậuTài liệu tham khảo
WikiPedia: Họ người Hoa http://www.nciic.com.cn/yewufanwei-rksu-mfcp2.htm http://english.peopledaily.com.cn/200411/19/eng200... http://blog.sina.com.cn/s/blog_486c0f6701000dsu.ht... http://blog.sina.com.cn/s/blog_5cc7bc89010100lx.ht... http://wuyilaoren.blog.163.com/blog/static/1652270... http://baike.baidu.com/view/33020.html http://sun-bin.blogspot.com/2005/12/chinese-and-ko... http://www.char4u.com/article_info.php?articles_id... http://www.csmonitor.com/1997/0306/030697.home.hom... http://news.eastday.com/c/20070424/u1a2791347.html